De voormalige NMBS-site Spoor Oost heeft een cruciale ligging langs de ring rond Antwerpen en komt uit op zeer uiteenlopende stadsdelen. Het is een ruimte die zowel op lokale als bovenlokale schaal iets te bieden heeft. Verschillende ecologische, productieve en sociale assen in de stad kunnen langs Spoor Oost verbonden en geactiveerd worden via gerichte interventies op de site.

Samen met 51N4E en antropologe Ruth Soenen van Simply Community voerde Architecture Workroom Brussels een conceptstudie uit in opdracht van het Vlaams regieteam stedenbeleid en AG VESPA. Het team verkent via ontwerpend onderzoek en een antropologische veldstudie de verdere ontwikkeling van Spoor Oost als integraal onderdeel van het stedelijk weefsel.

De nieuw aangelegde basisinfrastructuur volgens het plan dat Technum en Rotor opmaakten, wordt verder ontwikkeld. Daarbij wordt de nood aan de overloopparking voor het Sportpaleis en de ruimte voor events verzoend met het groter kader. Dat wil zeggen: met de behoeften van de omliggende woonwijken en de vraag naar menselijke maat, beschutting en identiteit op het terrein. Lokale vragen uit de buurt rond water, maakateliers en voedsel worden dus gekoppeld aan een visie op grotere schaal, en een lange termijn visie aan interventies op korte termijn, als een eerste aanzet voor dit grotere plan.

Volgens drie scenario’s verkent deze studie de mogelijke ontwikkelingspistes die genomen kunnen worden, gelinkt aan het inzetten op de kansen die al beschikbaar zijn: het aantakken op de fiets- en wandelverbindingen, geconcentreerd inzetten op bestaande gebruikerspatronen op een deelzijde of Spoor Oost beschouwen als een stadsontwikkelingsproject.

De drie koppen – de kop Hof ter Lo ter hoogte van Borgerhout, de kop ter hoogte van Aquafin als potentieel toekomstige connectie tussen Borgerhout en Deurne en ten slotte de kop Schijnpoort – worden verder ontwikkeld. Er wordt ingezet op die drie clusters van plekken, om zo op menselijke schaal ruimtes te ontwerpen, maar ook daartussen ruimte open te houden voor de grotere programma’s (parkeren, events, enz.). De drie koppen zijn ook ankerpunten voor toekomstige ontwikkelingen, én ze kunnen de koppeling maken met de omliggende omgeving.

Het project voor Spoor Oost zal in fases gerealiseerd moeten worden, in relatie tot de veranderende omgeving, de beschikbare budgetten en aangetrokken investeringen. In het eindrapport staat een stappenplan dat een aantal prioritaire investeringen naar voor schuift voor basisinfrastructuur die gemaakt kunnen worden op korte termijn (2017 - 2018). De korte termijnstappen worden geplaatst in een groter perspectief met vervolgstappen die in de toekomst genomen kunnen worden.

Type: conceptstudie, onderzoek

Jaar: 2016-2017

Opdrachtgevers: AG VESPA, Regieteam Vlaams Stadsvernieuwingsfonds

Partners: 51N4E, Simply Community