Geen gebouw is zo veelbesproken als het justitiepaleis van Brussel. Gebouwd tussen 1866 en 1883 door Joseph Poelaert, is het uitgegroeid tot een icoon van de Belgische architectuur. Dit monumentale symbool van de rechtstaat bepaalt de skyline van de hoofdstad. Vandaag voldoet het echter niet meer aan de eisen op het vlak van veiligheid en functionaliteit. Ook de maatschappelijke rol van justitie is veranderd. Er is met andere woorden nood aan een sterke visie om het justitiepaleis zowel te moderniseren als te beschermen.

Daarom vond in het voorjaar van 2011 de tentoonstelling Architecture for Justice plaats met als onderwerp het justitiepaleis van Brussel. Aanleiding hiervoor was de openbare ideeënwedstrijd 'Brussels Courthouse, Imagine the future!' die de Federale overheidsdienst Justitie en de Regie der gebouwen organiseerden in 2010. Architecture Workroom Brussels werd uitgenodigd als gastcurator.

Doel van de ideeënwedstrijd en de daaruit voortvloeiende tentoonstelling was de toekomstige functies van het justitiepaleis en de onmiddellijke omgeving onderzoeken. De deelnemers hadden de keuze tussen twee scenario’s: ofwel blijft het gebouw als gerechtshof functioneren, ofwel verdwijnt die functie definitief.

Bijna tweehonderd teams uit binnen- en buitenland namen deel aan de wedstrijd. De tentoonstelling toonde een dertigtal inzendingen en belichtte een brede diversiteit aan invalshoeken. Het was niet enkel de bedoeling de winnaars een podium te geven, ook andere ideeën kregen een platform.

De tentoonstelling werd opgebouwd rond vijf belangrijke uitdagingen voor de toekomst van het justitiepaleis, waarop de gepresenteerde ideeën en voorstellen antwoorden boden:

1. Waar kan het justitiepaleis in de toekomst symbool voor staan?
2. Hoe kan de geschiedenis van de plek zichtbaar blijven?
3. Hoe kan de monumentaliteit van dit icoon blijven bestaan?
4. Hoe kan dit stadsdeel een rol spelen in de dynamiek van Brussel?
5. Kan deze historische architectuur functioneren in een actuele maatschappij?

Samen met de veiligheids- en bouwhistorische studies vormen de resultaten van de internationale ideeënwedstrijd en deze tentoonstelling een sterk vertrekpunt voor de opmaak en implementatie van een toekomstproject voor het justitiepaleis en het omliggende stadsdeel.

Type: Tentoonstelling

Jaar: 31 maart 2011 tot 15 mei 2011

Locatie: Paleis voor Schone Kunsten, Brussel

Initiatiefnemer: Regie der gebouwen, Federale overheidsdienst Justitie

Coproductie: Architecture Workroom Brussels, Bozar Architecture, A+ Belgisch Tijdschrift voor Architectuur