We zoeken naar nieuwe manieren van samen creëren, leren en ontmoeten, als drijvende kracht voor maatschappelijke, sociale en ruimtelijke transities. Wie bouwt mee aan ruimte voor de stad van morgen? In Brussel is de vraag naar fysieke ruimte even groot als urgent. Tal van kansrijke organisaties zijn tevergeefs op zoek naar een thuisbasis, waar ze zichzelf kunnen verankeren en ontwikkelen. Andere organisaties hebben daarentegen fysieke ruimte ter beschikking, die ze graag zouden invullen in samenwerking met lokale gemeenschappen en initiatieven. De twee weten elkaar echter nog niet goed te vinden, waardoor kansen voor ruimtedeling en vruchtbare samenwerking niet altijd tot bloei kunnen komen.

Met deze reden lanceerde de Vlaamse Overheid in augustus 2021 de projectoproep ‘Gemeenschapsinfrastructuur als Broedplek in Brussel’, waarbij zij 2,3 miljoen euro aan financiële ondersteuning beschikbaar stelde. Via de oproep wil zij organisaties in Brussel met elkaar verbinden en zo 'Broedplekken’ bewerkstelligen: werkplaatsen die bestaan uit bakstenen én mensen, waar lokale gemeenschappen en organisaties gezamenlijk metselen aan nieuwe samenwerkingsvormen en zo een antwoord bieden op uitdagingen in de hoofdstad. Ze versterken op die plekken elkaars inhoudelijke werking, kunnen samen nieuwe initiatieven ontwikkelen en vormen zo de kiemen van stedelijke toekomstplekken. De doelstelling van de oproep is drieledig: stimuleren van (inter)sectorale samenwerking, faciliteren van meervoudig ruimtegebruik en bijdragen aan een toekomstgerichte aanpak.

Architecture Workroom Brussels nam binnen dit proces een coördinerende rol op zich voor de kandidaatstellingen. We brachten via een werksessie verschillende organisaties met elkaar in contact, waarbij mogelijke koppelkansen voor inhoudelijke kruisbestuiving en het delen van infrastructuur in kaart werden gebracht. Met een groep van ruimtelijke, financiële en organisatorische experts ondersteunden we vervolgens meedingende organisaties bij het concretiseren en scherpstellen van hun subsidieaanvraag. Dankzij de oproep kunnen organisaties hun infrastructuur – en bijgevolg hun werking – herzien en optimaliseren voor een duurzame toekomst. Anders dan bij reguliere subsidiedossiers, focusten we ons bij deze oproep op het voortraject en de opmaak van de dossiers. Daardoor kregen veel organisaties de kans om te leren en begeleid te worden bij de opmaak van hun aanvraagdossier – ook als organisaties buiten de oproep zijn gevallen, heeft het project richting gegeven aan hun infrastructurele invulling.

In de loop van mei 2022 besliste een jury over de achttien ingediende aanvraagdossiers aan de hand van vier beoordelingscriteria. Twaalf dossiers behaalden de door de jury gehanteerde drempelscore en krijgen een investeringssubsidie om zich te ontwikkelen als broedplek. Zo creëert Cultureghem samen met een grote groep partners (MUS-E Belgium, Pool is Cool, Brede School, SAAMO Brussel, FilterCaféFiltré Atelier, Molenbeek Rebels Basketball, Nakama, Kuregem Boxing Academy) een mobiele broedplek, inzetbaar in de publieke ruimte van de stad. Globe Aroma, Terra Nova en Community Land Trust Brussels brengen artistieke en educatieve programma’s samen met sociale huisvesting. Infrastructuurwerken in Danscentrum Jette zorgen voor een vernieuwende cross-over met Labolobo en TOOP uit de zorg- en gezondheidssector. Het gemeentebestuur van Sint-Jans Molenbeek wil met Ket&Co, De Molenketjes, D'Broej Centrum West/Overkop, BS Molenbeek en Labolobo transformeren tot een ontmoetingsplek en organisatienetwerk om het sociale weefsel rond de school te versterken.

In 2023 zijn we een vervolgtraject met de geselecteerde Brusselse Broedplekken gestart. Tijdens dit traject wensen we zoveel als mogelijk te leren, kennis te delen en zo de vooropgestelde ambities van de Broedplekken te helpen realiseren. Daarnaast leggen we de basis voor een toekomstbestendig beleid dat inzet op de opstart van meer Broedplekken in Brussel. Het vervolgtraject omvat intervisiesessies: werkmomenten op locatie waarbij we telkens drie Broedplekken uitnodigen. Tijdens deze momenten wisselen de Broedplekken onderling uit, alsook met het studieteam. We werken ook toe naar een Trefdag in september 2023, die in het teken staat van het verbinden van Vlaams-Brusselse partners en inspirerende praktijken.

Jaar: 2021-heden

Initiator: Coördinatie Brussel (Vlaams Brusselsfonds)