Er is een ruimte die de toekomst van voedselproductie, waterzekerheid en biodiversiteit bepaalt. Een ruimte die bijdraagt aan het herstel van de mondiale watercyclus en helpt om klimaatverandering te temperen: het SPONSLANDSCHAP. De tweede editie van de open workroom brengt baanbrekend werk aan sponslandschappen uit heel Europa samen en legt zo de basis voor een robuustere implementatiepraktijk voor sponslandschappen!
Het inrichten van onze landschappen rond hun natuurlijke sponsfunctie biedt een hoopvol en geïntegreerd antwoord op extreme periodes van droogte en overstromingen. In één beweging zetten we zo ook in op biodiversiteit, gezonde en duurzame omgevingen, en een veerkrachtigere economie. Toch is de realisatie van sponslandschappen als breed gedragen maatschappelijk project nog ver weg.
Anders dan grootschalige infrastructuurprojecten ontstaan sponslandschappen door vele kleinschalige, lokale interventies die samen optellen naar een veerkrachtig landschap. Daarvoor is overal actie nodig; ook waar mensen wonen, boeren boeren, koeien grazen, bossen groeien en bedrijven actief zijn.
Veel actoren en sectoren – natuurorganisaties, landbouwers, drinkwaterbedrijven, gemeenten, beleidsmakers – zijn al in de weer met het testen van verschillende maatregelen, maken plannen op vanuit een bron-tot-monding-perspectief, brengen coalities samen en innoveren in beleid. Al deze acties zijn onderling verbonden, zowel in het fysieke landschap als in de samenhang tussen actoren. Hoe kunnen we die verbindingen inzetten om een mozaïek van kleinschalige maatregelen te realiseren op een manier die ons collectief veerkrachtiger maakt? Hoe creëren we een safe & brave space voor het optuigen van eerlijke Sponspartnerschappen? Wie neemt het voortouw – en is dat überhaupt nodig – als de verantwoordelijkheid bij iedereen en bij niemand tegelijk ligt? Kortom: hoe geven we vorm aan een collectieve missie voor Sponslandschappen?
De open workroom SPONGE LANDSCAPES – een tandem van een tentoonstelling en publieksprogramma – maakt de staat op van een opkomende praktijk. De open workroom bouwt voort op het levendige en veelstemmige materiaal uit onze Call for Projects and Objects. De inzendingen komen uit alle hoeken van Europa – van vlak bij ons in Brussel tot aan de uiterste grenzen van het continent – en zijn ingezonden door een brede waaier aan profielen: regionale coördinatoren, landschapsontwerpers, onderzoekers, natuurorganisaties, boeren en landbouworganisaties, vrijwilligers en beleidsvernieuwers... In de open workroom leren we van hun ervaring, en bouwen erop verder in vijf fronten:
- Sponsketens verbinden: de spons activeert fysische processen
- Sponslandschappen ontwerpen: strategieën voor diverse sponslandschappen
- Transformatie van bron tot monding: veel kleine sponsmaatregelen maken het landschap
- Sponscoalities: geen gebiedstransformatie zonder doorgedreven samenwerking
- Re-sponging Europe: een missiegerichte aanpak voor sponslandschappen
Vijf dimensies om te verkennen en samen uit te werken. Handen uit de mouwen, dus! Net als de vorige editie is de open workroom een uitnodiging om samen een volgende slag te slaan. Met de tentoonstelling als setting voor een programma van besloten werksessies en publieke debatten, brengt de open workroom iedereen samen die wil bijdragen aan de realisatie van sponslandschappen!
PROGRAMMA
20 November 2025 KICK-OFF – Open workroom SPONGE LANDSCAPES
09:00 – 16:30 SPONGE SUMMIT – exploring an implementation practice for Europe's sponge landscapes [op uitnodiging]
18:00 – 22:00 OPENING NIGHT – Open Workroom SPONGE LANDSCAPES [schrijf je hier in]
Dinsdag 13 januari 2025 – SPONGE TALK – Designing sponge landscapes [schrijf je hier in]
Dinsdag 27 januari 2026 – SPONGE TALK – Connecting sponge loops [schrijf je hier in]
Donderdag 12 februari 2026 – SPONGE TALK – Sponge coalitions [schrijf je hier in]
Dinsdag 17 maart 2026 – SLOTEVENT: Re-sponging Europe [schrijf je hier in]
PARTNERS
De open workroom SPONGE LANDSCAPES is een initiatief van Architecture Workroom Brussels, met steun van de Vlaamse Overheid, Departement Cultuur. De Call for Projects & Objects werd gelanceerd in partnerschap met de International Water Management Institute en de Global Commission on the Economics of Water. Dank aan de kwaliteitskamer voor hun waardevolle bijdrage en scherpe blik bij de ontwikkeling van het tentoonstelling en het programma: Henk Ovink (Chair of the Global Commission on the Economics of Water, International Water Management Institute), Sarah Garré (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek), David Verhoestraete (CLUSTER landschap & stedenbouw), Patrick Willems (KU Leuven), Joep Fourneau (Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren), Griet Celen (Vlaamse Landmaatschappij) en Ine Soenen (Provincie West-Vlaanderen).
Wil je graag partner worden of bijdragen aan het programma van de open workroom? Contacteer ons: openworkoom [at] architectureworkroom.eu.
